Noord-Nederland en Rijk maken stevige afspraken over woningbouw, infrastructuur en ruimtelijke ontwikkeling
Tijdens het Bestuurlijk Overleg Leefomgeving (BOL) op 2 juni 2025 maakten bestuurders uit Noord-Nederland en met het Rijk afspraken over woningbouw, bereikbaarheid, ruimtelijke ordening en economische ontwikkeling. De regio achtte dit BOL een nuttig overleg om opvattingen en zorgen goed te kunnen bespreken en er zijn een groot aantal (proces-) afspraken gemaakt.
Ruimtelijke Arrangementen: eerste stappen gezet
De provincies Drenthe en Fryslân hebben een Ruimtelijk Arrangement (RA) met het Rijk ondertekend. Groningen heeft hierop samenwerkingsafspraken gemaakt. De arrangementen vormen een eerste stap in het maken van integrale keuzes over ruimtegebruik. Noord-Nederland benadrukte dat verdere concretisering noodzakelijk is, onder meer in de komende Nota Ruimte.
Woningbouw: ambitieuze plannen, maar zorgen over steun
Drenthe sprak de ambitie uit om 45.000 extra woningen te bouwen, met focus op Assen en Emmen. Ook wordt een herstructureringspilot gestart. Fryslân en het Rijk gaan intensiever samenwerken op thema’s als zoetwater, landbouw en duurzame energie. De verstedelijkingspropositie van het Fries Stedelijk Netwerk (FSN) wordt opgenomen in het Stedelijk Netwerk Nederland en uitgewerkt in een investeringsagenda.
Noord-Nederland drong aan bij het Rijk op erkenning van nieuwe grootschalige woningbouwlocaties, maar het kabinet kiest ervoor om deze niet aan te wijzen voor extra rijkssteun. Volgens de regio een gemiste kans.
Infrastructuur: investeringen in mobiliteit en bereikbaarheid
De ontwikkelagenda voor de Westflank Groningen werd vastgesteld, met € 177 miljoen aan gezamenlijke investeringen. Dit maakt de bouw van ruim 8.000 woningen mogelijk en verbetert de bereikbaarheid, met name voor OV en fietsverkeer.
Daarnaast is € 38,6 miljoen beschikbaar gesteld voor 12 kleinere infrastructurele projecten ter verbetering van de doorstroming op hoofdwegen. Andere aanvragen worden later opnieuw beoordeeld.
Lelylijn en Nedersaksenlijn: essentieel maar financiering blijft punt van zorg
De Lelylijn en Nedersaksenlijn blijven speerpunten in het Deltaplan voor Noordelijk Nederland. Rijk en regio spraken af uiterlijk in het BO-MIRT (november 2025) een startbeslissing te nemen voor de MIRT-verkenning Nedersaksenlijn. Voor Meppel is aanvullend € 100 miljoen beschikbaar gesteld voor verbetering van de spoorinfrastructuur. Daarnaast stelt het kabinet € 375 miljoen beschikbaar voor de verruiming van de sluis Kornwerderzand.
Noord-Nederland uitte haar zorgen over het weghalen van financiering voor de Nedersaksenlijn uit het Lelylijnbudget. Wel zijn er afspraken gemaakt om door te werken aan het Masterplan Lelylijn en de MIRT-verkenning voor beide spoorprojecten. Het gezamenlijke doel voor het Masterplan is om de stap naar de MIRT-verkenning te kunnen zetten. Het kabinet verkent tevens een uitvoeringsstrategie infra en woningbouw om investeringen in grootschalige structuurversterkende infrastructuur, zoals de Lelylijn, te kunnen uitvoeren en betalen. De Lelylijn wordt verankerd in de Nota Ruimte.
Defensie en ruimtelijke impact
De staatssecretaris van Defensie presenteerde het ontwerp voor het Nationaal Programma Ruimte voor Defensie. Noord-Nederland erkent de noodzaak, maar benadrukt dat zorgvuldigheid essentieel is bij herlocaties van inwoners en bedrijven.
Vooruitblik
Noord-Nederland wil bij in november 2025 met het Rijk verder in overleg over het Masterplan Lelylijn, de zeesluis bij Farmsum, en de spoorbrug bij Leeuwarden. De regio blijft zich inzetten op een integrale aanpak waarin ruimte, economie, wonen en bereikbaarheid hand in hand gaan.