Noord in Nieuwspoort: ‘Onderwijs als katalysator voor een brede welvaart’ 

Op 31 mei organiseerden we weer hét noordelijke event in Den Haag: Noord in Nieuwspoort. Voor de zevende keer opende Nieuwspoort zijn deuren voor Noordelijke en Haagse bestuurders, ambtenaren, beleidsmedewerkers en ondernemers om te praten over de noordelijke ambities. Het thema van dit jaar: ‘Innovatief onderwijs voor een werkende arbeidsmarkt’.

Een actueel thema, niet alleen voor het Noorden maar voor heel Nederland. Hoe gaan we als land om met de huidige krapte op de arbeidsmarkt en welke rol speelt scholing hierin? Voor welke uitdagingen staan we, maar misschien nog wel belangrijker: welke kansen liggen er?

Universiteit van het Noorden

Deze vraagstukken kwamen tijdens Noord in Nieuwspoort aan bod. Sprekers dit jaar waren onder andere Jouke de Vries (voorzitter College van Bestuur RUG) en Erica Schaper (bestuursvoorzitter NHL Stenden). Beiden zijn lid van de stuurgroep van Universiteit van het Noorden en gaven in deze hoedanigheid een duo-presentatie over de ambities van deze noordelijke kennissamenwerking. 
 
“De Universiteit van het Noorden wil in bepaalde sectoren kennis van wereldklasse ontwikkelen. Dit trekt studenten aan én creëert banen. In een aantal sectoren zijn we hierin al hard op weg: denk hierbij aan waterstof, watertechnologie, polymeren en groene chemie. Dit doen we door middel van samenwerking tussen kennisinstellingen, overheid en ondernemers. Een prachtig voorbeeld hiervan is regiocampus Emmen: hier komen wo, hbo, mbo en ondernemers bij elkaar om innovaties te ontwikkelen en terug te geven aan de regio”, aldus Erica Schaper. 
 
Niet alleen wetenschappelijk, hoger en prakgericht onderwijs is onderwerp van gesprek, ook op- en bijscholing is een belangrijke pijler in de kennisagenda van Noord-Nederland: ‘We werken in het Noorden naar een aantal transities op het gebied van duurzaamheid toe: van lineaire naar circulaire economie, van fossiele naar hernieuwbare energie, van analoog naar digitaal en van zorg naar (positieve) gezondheid. Deze transities vormen de basis voor de sectoren waarin we willen excelleren. Om dit te realiseren zal er voor deze sectoren een grote vraag naar geschoolde arbeidskrachten ontstaan.’

Situatie op de arbeidsmarkt

Een pittige uitdaging, zeker in een arbeidsmarkt waar de vraag om geschikt personeel exponentieel toeneemt. Maar deze uitdaging biedt ook kansen, aldus Loes Mulder, secretaris-generaal van het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid: “Werk is niet alleen het opvullen van krapte. Het is zingeving en de basis voor een menswaardig bestaan. De huidige situatie biedt mensen die al lange tijd aan de zijlijn staan de kans om weer toe te treden tot de arbeidsmarkt. Bovendien is de verhouding arbeidsplaatsen versus werklozen in het Noorden minder nijpend dan in de rest van Nederland, wat aantrekkelijk is voor bedrijven om hun activiteiten in het Noorden uit te breiden.”
 
Mark Imandt, clustercoördinator bij directie ASEA bij Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid, voegt hieraan toe dat de krapte op de arbeidsmarkt het Ministerie triggert opnieuw naar de prioriteiten te kijken: “Welke economie willen we zijn? Wie werkt er nog niet terwijl die wel zou willen, en hoe nemen we belemmeringen daarvoor weg? En hoe vergroten we onze productiviteit?” Volgens Imandt is het kabinet daar met alle betrokken partijen, van Regionale Mobiliteitsteams tot onderwijs en ondernemers mee bezig.  

Regionaal budget voor Leven Lang Ontwikkelen

Eén van de instrumenten voor een wendbare arbeidsmarkt is het Leven Lang Ontwikkelen-budget. Maar is de huidige vorm van het Leven Lang Ontwikkelen-budget toereikend voor de situatie in het Noorden? Nee, vindt Carine Bloemhoff (wethouder Groningen en voorzitter Onderwijs & Arbeidsmarkt Noord-Nederland):
 
“We hebben veel geld voor LLO. Maar dat zit vast aan bepaalde sectoren, waar onderling veel schotten tussen zitten. Het budget is te sectoraal. Wij zeggen: neem de Regionale Mobiliteitsteams en arbeidsmarktregio’s als basis en leg de verschillende potjes bij elkaar. Eén budget voor de hele noordelijke regio, zodat iedereen, ongeacht diens achtergrond, de overstap kan maken naar een kansrijke sector in die regio.’
 
Eén regionaal budget voor Leven Lang Ontwikkelen dus: een ontschot budget. Iets waar ook de Drentse gedeputeerde Nelleke Vedelaar voor pleit: “Laat ons eerst inzetten op de noordelijke transities en daarna met een regionaal budget investeren in scholing voor die nieuwe economie.”
 
Daarvoor moet er intensiever worden ingezet op leven lang ontwikkelen en toegankelijke regionale dienstverlening op de arbeidsmarkt, volgens Bloemhoff: “Als we de grote transities zoals de energietransitie of digitalisering vorm willen geven dan is de arbeidsmarkt daar de bottleneck voor” waarmee ze pleitte voor intensiveren van het Leven Lang Ontwikkelen en arbeidsmarktbemiddeling die dichtbij mensen staat. “We verkopen in het Noorden geen ‘nee’ als mensen richting een kansrijke sector willen gaan”, aldus Bloemhoff “maar daar is een gezamenlijke aanpak en gezamenlijk budget voor nodig”. 

Loes Mulder lijkt de deur met een kwinkslag in ieder geval al op een kier te zetten: “Ik weet niet wat me dit precies gaat kosten, maar ik vind het wel een goed idee!” zegt ze lachend.

Aansluitende netwerkborrel

Na die positieve afsluiter zat het inhoudelijke gedeelte erop en was het tijd om elkaar, na 2 jaar coronastilte, weer te ontmoeten. De Groningse, Friese en Drentse biertjes lieten zich smaken en ook de eierballen mochten uiteraard niet ontbreken op de aansluitende netwerkborrel. Een mooie afsluiter van een inspirerende middag. 
 
Bekijk hier de aftermovie van Noord in Nieuwspoort 2022.

Hieronder volgt een kleine foto-impressie: